ವಕೀಲರ (ರಕ್ಷಣಾ) ಮಸೂದೆ 2021: ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿ ಇಲ್ಲದೆ ವಕೀಲರ ಬಂಧನ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ!

ವಕೀಲರ (ರಕ್ಷಣಾ) ಮಸೂದೆ 2021: ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿ ಇಲ್ಲದೆ ವಕೀಲರ ಬಂಧನ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ!

ವಕೀಲರ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಲು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲ ಕಾನೂನು ರೂಪಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ನಡೆದಿದ್ದು, ವಕೀಲರ ರಕ್ಷಣೆ ಮಸೂದೆ 2021 ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತಾಪಿತ ಮಸೂದೆಯಲ್ಲಿ ವಕೀಲರಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆ, ವಕೀಲರ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಉನ್ನತ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಂದ ತನಿಖೆ ಹಾಗೂ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿ ಇಲ್ಲದೆ ವಕೀಲರ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ನಿರ್ಬಂಧವನ್ನು ಹಾಕಲಾಗಿದೆ.

ಬಾರ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಈ ಮಸೂದೆಯ ಕರಡನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ್ದು, ವಕೀಲರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬಗಳು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಮಸ್ಯೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಕೂಲತೆಯನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಮಸೂದೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಏಳು ಸದಸ್ಯರ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಮಸೂದೆಯ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶ:

ವಕೀಲರ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಲ್ಲಿ ವಕೀಲರಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ರಕ್ಷಣೆ ಒದಗಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಈ ಮಸೂದೆಯು ಮುನ್ನುಡಿ ಟಿಪ್ಪಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಬಳಿಕ ಮಸೂದೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರಣಗಳ ಮಹತ್ವದ 9 ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ, ವಕೀಲರ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಕರ್ತವ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿನ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದು ಮಸೂದೆಯ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶ ಎಂದು ಕರಡು ಪ್ರತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ವಕೀಲರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಪರ ಕರ್ತವ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಅಡ್ಡಿ ಉಂಟು ಮಾಡುವ ವಿವಿಧ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಅಪರಾಧ ತಡೆಗಟ್ಟುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ (1990) ಕುರಿತು ಭಾರತವೂ ಸದಸ್ಯನಾಗಿರುವ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ 8ನೇ ಮಹಾಧಿವೇಶನದ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ಈ ಮಸೂದೆ ತರಲಾಗಿದೆ. ಈ ಮಹಾಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ 'ವಕೀಲರ ಪಾತ್ರದ ಮೂಲಭೂತ ತತ್ವಗಳು' ಸಹ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಈ ಘೋಷಣೆಯಲ್ಲಿ, ವಕೀಲರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುವ ಷರತ್ತುಗಳಿವೆ. ಸರ್ಕಾರಗಳು ವಕೀಲರಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅವರು ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಮರ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಘೋಷಣೆ ಹೇಳಿದೆ.

ವಕೀಲರ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆ, ಅಪಹರಣ, ಬೆದರಿಕೆ ಮತ್ತು ನಿರಂತರ ಬೆದರಿಕೆಗಳ ಘಟನೆಗಳು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವುದು ಕಳವಳಕಾರಿ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಅವರ ಕರ್ತವ್ಯದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ವಕೀಲರ ಭದ್ರತೆಗೆ ಬೆದರಿಕೆಯಿದ್ದರೆ, ಅವರಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ರಕ್ಷಣೆಯ ಖಾತ್ರಿಯನ್ನು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ವಕೀಲರ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಸಮರ್ಪಕ ಕಾಯಿದೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ವಕೀಲರಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಜೀವನಕ್ಕೆ ಕನಿಷ್ಠ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇದು ಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ:

ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಕರಡು ಮಸೂದೆಯು ಅದರ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ 16 ಸೆಕ್ಷನ್‌ಗಳು ಇರುತ್ತದೆ.

ಮಸೂದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 2ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, 'ಅಡ್ವೊಕೇಟ್' ನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವು ವಕೀಲರ ಕಾಯಿದೆ, 1961 ರಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ, "ಅಡ್ವೊಕೇಟ್" ಎಂದರೆ ಆ ಕಾಯಿದೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ರೋಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನಮೂದಿಸಲಾದ ವಕೀಲರು.

'ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಕೃತ್ಯಗಳನ್ನು' ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ. ನಿಷ್ಪಕ್ಷಪಾತ, ನ್ಯಾಯೋಚಿತ ಮತ್ತು ನಿರ್ಭೀತ ದಾವೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹ ಅಥವಾ ಹಳಿತಪ್ಪಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ವಕೀಲರ ವಿರುದ್ಧ ಮಾಡಿದ ಎಲ್ಲಾ ಇಂತಹ ಕೃತ್ಯಗಳು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಈ ‘ಕೃತ್ಯಗಳು’ ಬೆದರಿಕೆ, ಕಿರುಕುಳ, ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ, ಆಕ್ರಮಣ, ದುರುದ್ದೇಶಪೂರಿತ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ, ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಬಲ, ಹಾನಿ, ನೋವು, ಗಾಯ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ವಕೀಲರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಕೆಲಸದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಬಹುದು. ಇದು ಆಸ್ತಿಯ ನಷ್ಟ ಅಥವಾ ಹಾನಿಯನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಅಪರಾಧಗಳು ಸಂಜ್ಞೇಯ ಮತ್ತು ಜಾಮೀನು ರಹಿತವಾಗಿರಬೇಕು.

ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರ

ಸೆಕ್ಷನ್ 3 ಮತ್ತು 4 ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತವೆ. ಶಿಕ್ಷೆಗಳು 6 ತಿಂಗಳಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು 5 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು; ಮತ್ತು ನಂತರದ ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ, 10 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ. ದಂಡವು ರೂ.50,000 ದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ರೂ.1 ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ; ಮತ್ತು ನಂತರದ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ರೂ.10 ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ ದಂಡ ವಿಧಿಸಬಹುದು. ವಕೀಲರು ತಮ್ಮ ವಿರುದ್ಧ ಮಾಡಿದ ಅಪರಾಧಿಕ ಕೃತ್ಯಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಪಡೆಯಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

DSP ದರ್ಜೆಗೆ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಅಧಿಕಾರಿಗೆ ತನಿಖಾಧಿಕಾರ!

ಮೇಲೆ ವಿವರಿಸಲಾದ, ವಕೀಲರ ವಿರುದ್ಧದ ಅಪರಾಧಗಳ ತನಿಖೆಯನ್ನು ಸೂಪರಿಂಟೆಂಡೆಂಟ್ ಆಫ್‌ ಪೊಲೀಸ್ (ಪೊಲೀಸ್ ವರಿಷ್ಠಾಧಿಕಾರಿ-ಎಸ್‌ಪಿ) ಶ್ರೇಣಿಗಿಂತ ಕೆಳಗಿರುವ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ. ತನಿಖೆಯನ್ನು ಎಫ್‌ಐಆರ್ ದಾಖಲಾದ 30 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಮಸೂದೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ವಕೀಲರಿಗೆ ಪೊಲೀಸ್ ರಕ್ಷಣೆಯ ಹಕ್ಕು ಹಾಗೂ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಿಂದ ಸಮರ್ಪಕವಾದ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದೆ.

ಪರಿಹಾರ ಸಮಿತಿ

ಮಸೂದೆಯ ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ನಿಬಂಧನೆ ಎಂದರೆ ಪರಿಹಾರ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸುವುದು. ವಕೀಲರು ಮತ್ತು ವಕೀಲರ ಸಂಘಗಳ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಮೂರು-ಸದಸ್ಯ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ಜಿಲ್ಲೆ, ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಸಮಿತಿಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು, ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಅಥವಾ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಅವರ ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತರು ಮತ್ತು CJI ಅಥವಾ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮಟ್ಟದ ನಾಮಿನಿಗಳಂತಹ ಆ ಹಂತದ ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರಬೇಕು.

ಉಳಿದ ಇಬ್ಬರು ಸದಸ್ಯರ ನೇಮಕವನ್ನು ಆಯಾ ಬಾರ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ಗಳು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ. ವಕೀಲರ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಪರಿಹಾರ ಸಮಿತಿಯ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಆಹ್ವಾನಿತರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.

ವ್ಯಾಜ್ಯಗಳ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆ

ದಕ್ಷ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ವಕೀಲರ ವಿರುದ್ಧ ಯಾವುದೇ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡಬಾರದು. ವಕೀಲರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕಕ್ಷಿದಾರರ ನಡುವಿನ ಸಂವಹನವನ್ನು ಗೌರವಿಸಬೇಕು; ಗೌಪ್ಯತೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಬೇಕು.

ಬಂಧನ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಕ್ರಮದ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆ

ಸೆಕ್ಷನ್ 11, “ಯಾವುದೇ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯು ವಕೀಲರನ್ನು ಬಂಧಿಸಬಾರದು ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಅವರ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆದೇಶವಿಲ್ಲದೆ ವಕೀಲರ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ತನಿಖೆ ಮಾಡಬಾರದು. ವಕೀಲರು ಯಾವುದೇ ಅಪರಾಧದ ಆಯೋಗದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಯ ಉಸ್ತುವಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗೆ ನೀಡಿದಾಗ, ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಅಂತಹ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಪುಸ್ತಕದೊಂದಿಗೆ ಮಾಹಿತಿಯ ಸಾರವನ್ನು ನಮೂದಿಸಬೇಕು ಅಥವಾ ನಮೂದಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬೇಕು ಹತ್ತಿರದ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್‌ಗೆ ಇತರ ಸಂಪರ್ಕಿತ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ, ಅವರು ಪ್ರಕರಣದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಅವರು ವಕೀಲರಿಗೆ ನೋಟಿಸ್ ಜಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಅಥವಾ ಅವರ ವಕೀಲರು ಅಥವಾ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗೆ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.

ವಕೀಲರ ಅಧಿಕೃತ ಕರ್ತವ್ಯಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ಕೆಲವು ದುರುದ್ದೇಶಪೂರಿತ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ವಕೀಲರ ವಿರುದ್ಧ ಎಫ್‌ಐಆರ್ ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಿಜೆಎಂ ಕಂಡುಕೊಂಡರೆ, ಸಿಜೆಎಂ ಅವರು ವಕೀಲರಿಗೆ ಜಾಮೀನು ನೀಡಬಹುದು.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆ

ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾದ ಮತ್ತೊಂದು ಮಹತ್ವದ ಉಪಬಂಧ ಎಂದರೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆ. ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಕೋಪಗಳು ಅಥವಾ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳಂತಹ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಎಲ್ಲಾ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ವಕೀಲರಿಗೆ ಹಣಕಾಸಿನ ನೆರವು ನೀಡಲು ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಈ ಕಾಯ್ದೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಕನಿಷ್ಠ ರೂ.15,000 ಒದಗಿಸಬೇಕು.