'ಪತ್ನಿಯರನ್ನು ಸಲಹುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಮುಸ್ಲಿಮರ ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವ ಒಪ್ಪಲಾಗದು: ಹೈಕೋರ್ಟ್

'ಪತ್ನಿಯರನ್ನು ಸಲಹುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಮುಸ್ಲಿಮರ ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವ ಒಪ್ಪಲಾಗದು: ಹೈಕೋರ್ಟ್

'ಪತ್ನಿಯರನ್ನು ಸಲಹುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಮುಸ್ಲಿಂ ಪುರುಷನೊಬ್ಬ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮದುವೆಯಾಗುವುದನ್ನು ಒಪ್ಪಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ' ಎಂದು ಕೇರಳ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ.

"ಜುಬೈರಿಯಾ ವಿರುದ್ಧ ಸೈದಲ್ವಿ" ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಕೇರಳ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಪಿ.ವಿ. ಕುಂಞಿಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರಿದ್ದ ನ್ಯಾಯಪೀಠವು ದಿನಾಂಕ 15-09-2025ರಂದು ಈ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ.

ಮುಸಲ್ಮಾನರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಾನೂನುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿಯೂ, ತನ್ನ ಪತ್ನಿಯರನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಆರ್ಥಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವಿಲ್ಲದ ಪುರುಷನಿಗೆ ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವವನ್ನು ಅನುಮತಿ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಇನ್ನೊಂದು ವಿವಾಹವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಪೀಠ ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಅಪರಾಧ ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ ಸಂಹಿತೆಯ ಕಲಂ 125ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಂಧ ಪತಿಯಿಂದ ಜೀವನಾಂಶವನ್ನು ನೀಡಲು ನಿರ್ದೇಶಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಕೋರಿ ಮಹಿಳೆಯೊಬ್ಬರು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮೊರೆ ಹೋಗಿದ್ದರು. ಕೌಟುಂಬಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಮಹಿಳೆಯ ತನ್ನ ಹಕ್ಕನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿತು. ಈ ಆದೇಶವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಮಹಿಳೆಯೊಬ್ಬರು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಪರಿಷ್ಕರಣಾ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು

ಈ ಅರ್ಜಿಯ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದ ನ್ಯಾಯಪೀಠ, ಎದುರುದಾರರು ಕೇವಲ ಭಿಕ್ಷುಕನಾಗಿದ್ದಾಗ, ಮುಸ್ಲಿಮರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರವೂ ಸಹ ಅವರ ಸತತ ವಿವಾಹವನ್ನು ಅನುಮತಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವವು ಶಿಕ್ಷಣ, ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಾನೂನುಗಳ ಅರಿವಿನ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿತು.

ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ

ಅರ್ಜಿದಾರರು ಪ್ರತಿವಾದಿಯ ಎರಡನೇ ಪತ್ನಿಯಾಗಿದ್ದು, ತನ್ನ ಪತಿ ಕುರುಡನಾಗಿದ್ದರೂ, ಭಿಕ್ಷಾಟನೆಯಿಂದ ಸುಮಾರು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ರೂ. 25,000 ಆದಾಯ ಗಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ತನಗೆ ಆತನಿಂದ ರೂ. 10,000 ಜೀವನಾಂಶ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿ ಜೀವನಾಂಶ ಕೋರಿ ಅರ್ಜಿ ಕೌಟುಂಬಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು..

ಪತಿಯು ತನಗೆ ತಲಾಖ್ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿಚ್ಛೇದನ ನೀಡುವುದಾಗಿ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದ ಹಾಗೂ ಮೂರನೇ ಮದುವೆಯಾಗುವುದಾಗಿ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕುತ್ತಿರುವುದಾಗಿಯೂ, ತನ್ನ ಮೇಲೆ ದೌರ್ಜನ್ಯ ಎಸಗುತ್ತಿರುವುದಾಗಿಯೂ ಎಂದು ಅರ್ಜಿದಾರರು ಆರೋಪಿಸಿದ್ದರು.

'ಮುಸ್ಲಿಂ ಪುರುಷನೊಬ್ಬನಿಗೆ ತನ್ನ ಪತ್ನಿಯರನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಆರ್ಥಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಆತನ ಪತ್ನಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಜೀವನಾಂಶಕ್ಕಾಗಿ ಎನ್ನುವುದಾದರೆ ಆತನ ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವವನ್ನು ಒಪ್ಪಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ' ಎಂದು ನ್ಯಾಯಪೀಠ ಹೇಳಿತು.

ಅರ್ಜಿದಾರರು ಪ್ರತಿವಾದಿಯನ್ನು ಕುರುಡನೆಂದು ಮತ್ತು ಅವರ ಆದಾಯದ ಮೂಲ ಭಿಕ್ಷಾಟನೆ ಎಂದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಿಳಿದೂ ಪ್ರತಿವಾದಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಕೌಟುಂಬಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಿತು.

"ಕೌಟುಂಬಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಗಮನಿಸಿದಂತೆ, ಆಕ್ಷೇಪಾರ್ಹ ಆದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಈ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಭಿಕ್ಷುಕನಿಗೆ ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿಗೆ ಜೀವನಾಂಶ ಪಾವತಿಸಲು ನಿರ್ದೇಶಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿತು.

ಜೀವನಾಂಶದ ಹಕ್ಕನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರೂ, ಕೇರಳ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಾನೂನುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶಾಲವಾದ ಅವಲೋಕನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿತ್ತು. ಪ್ರತಿವಾದಿಯು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಹೆಂಡತಿ ಜೀವಂತವಾಗಿರುವಾಗ ಎರಡನೇ ವಿವಾಹವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ಮತ್ತೆ ಮೂರನೆ ಮದುವೆಯಾಗುವುದಾಗಿಯೂ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನ್ಯಾಯಪೀಠ ಗಮನಿಸಿತು.

"ಮುಸ್ಲಿಂ ಪುರುಷ ಬಯಸಿದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಒಬ್ಬರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಬಹುದು ಎಂಬ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆ ಇದೆ. ಈ ಮಾತಿನ ಉದ್ದೇಶ ಮತ್ತು ತಿರುಳು ಏಕಪತ್ನಿತ್ವವಾಗಿದೆ, ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವ ಕೇವಲ ಒಂದು ಅಪವಾದ ಮಾತ್ರ. ಪವಿತ್ರ ಕುರಾನ್ 'ನ್ಯಾಯ'ದ ಕುರಿತಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಮುಸ್ಲಿಂ ಪುರುಷನು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಪತ್ನಿಗೆ ನ್ಯಾಯವನ್ನು ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾದರೆ, ಅದೇ ರೀತಿ ಎರಡನೇ, ಮೂರನೇ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೇ ಪತ್ನಿಗೆ ನ್ಯಾಯ ನೀಡಬಹುದಾದರೆ ಮಾತ್ರ ಆತನಿಗೆ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಮದುವೆಗೆ ಅನುಮತಿಸಲಾಗಿದೆ" ಎಂದು ನ್ಯಾಯಪೀಠವು ಅವಲೋಕಿಸಿತು.

ಮುಸ್ಲಿಂ ಕಾನೂನುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಗಳು ಅಂತಹ ವಿವಾಹಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಪೀಠವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಒತ್ತಿಹೇಳಿತು, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಿತು, "ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯದ ಅವರು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಂಡತಿಯರನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಷ್ಟು ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಬಹುಪಾಲು ಜನರು ಏಕಪತ್ನಿತ್ವವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅದು ಪವಿತ್ರ ಕುರಾನ್‌ನ ನಿಜವಾದ ಮನೋಭಾವವೂ ಆಗಿದೆ. ಪವಿತ್ರ ಕುರಾನ್‌ನ ಶ್ಲೋಕಗಳನ್ನು ಮರೆತು ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿರುವ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯದ ಸಣ್ಣ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖಂಡರು ಸಮಾಜದಿಂದ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆಯಬೇಕು..

ಭಿಕ್ಷಾಟನೆಯನ್ನು ರಾಜ್ಯವು ಗುರುತಿಸಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ನಾಗರಿಕನು ಬದುಕುಳಿಯುವಿಕೆಗಾಗಿ ಭಿಕ್ಷೆ ಬೇಡುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಕರ್ತವ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ್ದು. ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗುವ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ರಾಜ್ಯದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಒತ್ತಿಹೇಳಿತು.

"ಪ್ರತಿವಾದಿಯು ಮತ್ತೊಂದು ಮದುವೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಸೂಕ್ತ ಸಮಾಲೋಚನೆಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಹಿಳೆ ನಿರ್ಗತಿಕ ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ಉಳಿಯುತ್ತಾಳೆ. ಸರ್ಕಾರದ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಇಲಾಖೆಯು ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖಂಡರು ಸೇರಿದಂತೆ ಸಮರ್ಥ ಸಲಹೆಗಾರರ ​​ಸಹಾಯದಿಂದ ಪ್ರತಿವಾದಿಗೆ ಸಮಾಲೋಚನೆ ನೀಡಬೇಕು" ಎಂದು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ಸಮಾಜ ಕಲ್ಯಾಣ ಇಲಾಖೆಯು ಸೂಕ್ತ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿತು.

ಪತ್ನಿಯ ಮೇಲ್ಮನವಿಯನ್ನು ಆಲಿಸಿದ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ ಕೌಟುಂಬಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಿತು. ಆದೇಶದ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಕೇರಳದ ಸಮಾಜ ಕಲ್ಯಾಣ ಇಲಾಖೆಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ಕಳುಹಿಸಲು ರಿಜಿಸ್ಟ್ರಾರ್ ಗೆ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿತು.

ಪ್ರಕರಣ: ಜುಬೈರಿಯಾ ವಿರುದ್ಧ ಸೈದಲ್ವಿ

ಕೇರಳ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌, RPFC 221/2021 ದಿನಾಂಕ 15-09-2025